Okno na kulturę

Autorzy: Barbara Tichy, Elżbieta Rajczak

Innowacja powstała we współpracy Muzeum Narodowego w Warszawie i nieformalnego wolontariatu sąsiedzkiego „Wespół W Zespół dla Solca”. To projekt interaktywnych warsztatów muzealnych adresowanych do seniorów i realizowanych online.

Celem innowacji jest wprowadzenie nowej jakości w życie seniorów zależnych poprzez udział w interaktywnych muzealnych warsztatach online. Kontakt z kulturą, to dobra przestrzeń do nawiązywania nowych relacji społecznych oraz sposób na zwiększenie dobrostanu i wzmocnienie kondycji psychicznej osób starszych. Szczególnie seniorów zależnych, nad którymi opieka często ogranicza się do potrzeb bytowych, nie uwzględniając potrzeb wyższego rzędu.

Stworzony program kulturalny realizowany przez muzeum w domach seniorów zależnych, uchyla przed nimi „Okno na kulturę” wprowadzając uczestników spotkań w fascynujący świat eksponatów i jednocześnie wsłuchując się w ich głos: skojarzeń, doświadczeń i interpretacji.

Odbiorcami innowacji są seniorzy zależni, osoby potrzebujące wsparcia, aby wziąć udział w wydarzeniu kulturalnym. Dla wielu seniorów poważną przeszkodą, by uczestniczyć w wydarzeniach muzealnych są ograniczenia fizyczne w dotarciu do instytucji kultury. Równie ważnym, a może nawet większym wyzwaniem są bariery psychiczne. Poczucie samotności, obciążenie chorobami, trud zaspokajania podstawowych codziennych potrzeb powodują wyparcie z pola zainteresowań kwestii związanych z kulturą. Osobnym zagadnieniem są skutki izolacji związanej z pandemią COVID-19. Długotrwałe odosobnienie odcisnęło swoje piętno na relacjach społecznych osób starszych. Mimo zniesienia obostrzeń wiele osób będzie dalej odczuwać ich konsekwencje.

Dlatego zaproponowano, aby muzeum odwiedziło seniorów w ich domach, a osoby starsze stały się gospodarzami goszczącymi u siebie muzealne warsztaty. Przy takim sposobie realizacji spotkań znika problem barier architektonicznych i wysiłek dotarcia do instytucji kultury. Spotkania odbywają się w domu, a więc w miejscu znanym i dostosowanym do potrzeb seniora. Jednocześnie spotkanie online za pośrednictwem platformy internetowej umożliwia kontakt wzrokowy i dialog wszystkich uczestników. Wydarzenie muzealne wyprowadza seniorów poza rutynę codziennych czynności, poszerza zainteresowania, otwiera na nowe znajomości. Szczególnie ważna jest tu międzypokoleniowa relacja seniorów z wolontariuszami.

Ważnym elementem budowania sieci wsparcia w innowacji są wolontariusze wspierający seniorów bezpośrednio, odwiedzając ich w domach ze sprzętem komputerowym i wspólnie uczestnicząc w spotkaniach online. Inni wolontariusze zdalnie wspierali seniorów, którzy łączyli się na warsztaty samodzielnie, udzielając im wsparcia w razie problemów technicznych oraz wspólnie realizując interaktywne zadania edukacyjne.

Zarówno seniorzy jak i wolontariusze docenili wartość relacji międzypokoleniowych. Podkreślali radość z wzajemnych inspiracji i opinii. Podkreślali również korzyść z ciekawie spędzonego czasu na warsztatach i możliwości poszerzania wiedzy o sztuce.

Każda instytucja kultury mająca własną kolekcję może wdrożyć inicjatywę

Innowację „Okno na kulturę” może wdrożyć instytucja kultury, która posiada własną kolekcję i w oparciu o nią może przygotować warsztaty online. Może być to muzeum, skansen a także centrum nauki czy biblioteka. Tematy warsztatów online mogą dotyczyć sztuki, historii, literatury, techniki czy lokalnego dziedzictwa kulturowego.
Nieodzownym elementem innowacji jest zbudowanie sieci wolontariuszy. Można ją budować w oparciu o osoby związane z wolontariatem w danej instytucji. Warto też skorzystać ze współpracy z innymi lokalnymi wolontariatami – szkolnym, parafialnym, sąsiedzkim, pracowniczym. Współpraca taka pomoże w lepszym rozeznaniu potrzeb i specyfiki społeczności lokalnej a przede wszystkim umożliwi dotarcie do ostatecznych odbiorców innowacji seniorów zależnych.

Innowacja pozwala osobom starszym zależnym na udział w interaktywnych muzealnych warsztatach online, wnosząc w ich życie nową jakość.

Główną korzyścią dla realizatora innowacji – muzeum, a także podmiotu wspierającego jego działania jest krok na drodze ku nowoczesnej instytucji, w której głównymi elementami programu są: edukacja permanentna (przez całe życie), programy społeczne (wrażliwość na odbiorców zagrożonych wykluczeniem społecznym), projekty partycypacyjne (oddające głos i sprawczość uczestnikom), indywidualne podejście do odbiorcy (wrażliwość i otwartość na potrzeby różnych grup odbiorców). Dla osób zaangażowanych we wdrożenie innowacji działania te są okazją do poszerzenia kompetencji w tworzeniu projektów międzypokoleniowych, pracy z seniorami zależnymi, ćwiczenia otwartości i wrażliwości na potrzeby indywidualnych odbiorców. Pomysł został przetestowany w ramach grantu „Generator Innowacji. Sieci Wsparcia 2”.

Powiązane teksty

utworzone przez SOC TECH LAB | sie 23, 2023 | Innowacje społeczne

Obraz wygenerował Damian Wojciech Dudała by AI Bing Image Cretaor.Autorzy:Małgorzata SkałaInnowacja powstała we współpracy Muzeum Narodowego w Warszawie i nieformalnego wolontariatu sąsiedzkiego „Wespół W Zespół dla Solca”. To projekt interaktywnych warsztatów…

czytaj dalej

Okno na kulturę

Powiązane teksty

Kumple bez uprzedzeń