W ramach obchodów Światowego Dnia Wiedzy o Dostępności (GAAD), w siedzibie Allegro odbyła się czternasta edycja Accessibility Meetup Poznań – wydarzenie dedykowane wymianie doświadczeń, technologii i badań służących realnej poprawie dostępności cyfrowej. Program skupił się na trzech praktycznych przykładach: aplikacji nawigacyjnej UAM GO, badaniach Allegro z użytkownikami niewidomymi oraz innowacyjnej aplikacji PrehApp wspierającej osoby w procesie leczenia. Każda z prezentacji ukazała nie tylko złożoność procesów projektowych, lecz przede wszystkim siłę, jaką wnosi realne zaangażowanie użytkowników w budowanie dostępnych rozwiązań.
UAM GO – od mapowania przestrzeni do aplikacji wspierającej
Prezentację dotyczącą aplikacji UAM GO poprowadziły Joanna Pawlik i Kamila Pierunek. Projekt ten powstał w Snowdogu na zlecenie Biura Wsparcia Osób z Niepełnosprawnościami Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i miał na celu stworzenie dostępnego systemu nawigacji po złożonych strukturach uczelnianych. Aplikacja powstała z myślą o studentach, pracownikach oraz gościach UAM, głównie osób z niepełnosprawnościami i innymi potrzebami, umożliwiając określenie indywidualnych preferencji (np. omijanie schodów, dostępność pętli indukcyjnych) i generowanie tras z ich uwzględnieniem.
Projekt objął cyfrowe odwzorowanie trzech dużych kampusów, a jego największym wyzwaniem była precyzja – trzeba było ręcznie weryfikować i aktualizować nieścisłe plany architektoniczne, opisać sposób otwierania drzwi, lokalizację wind, wysokość lustra, rozmieszczenie ławek czy nawet kierunek widzenia tablic. Zespół zadbał o zdjęcia punktów orientacyjnych i opisy typu „easy to read”. Kluczowe znaczenie miały badania z użytkownikami – cztery rundy testów, podczas których osoby z niepełnosprawnościami wzroku, słuchu, ruchu i poznawczymi korzystały z aplikacji w rzeczywistej przestrzeni kampusu.
Jak przyznały prelegentki, badania zburzyły wiele początkowych założeń zespołu. Zmieniono onboarding, który w pierwszej wersji dzielił użytkowników na „z niepełnosprawnościami” i „pozostałych” – co wykluczało m.in. asystentów czy osoby chwilowo potrzebujące wsparcia. Usunięto również podział na „udogodnienia” i „przeszkody”, ponieważ ich znaczenie bywa relatywne – dla osób z autyzmem jasne światło to bariera, dla osób niedowidzących – wsparcie. Efektem finalnym było stworzenie spersonalizowanego i inkluzywnego mechanizmu nawigacji oraz pełnej transformacji procesu myślenia o użytkowniku.
Allegro i badania z użytkownikami niewidomymi
Druga prezentacja – Małgorzaty Podolec i Anny Ostrowskiej – dotyczyła procesu badawczego prowadzonego w Allegro z osobami korzystającymi z voice over. Choć zespół UX miał wcześniejsze doświadczenia w zakresie użyteczności, badania z osobami niewidomymi były nowym, wymagającym wyzwaniem. Właśnie dlatego proces rozpoczął się od analizy: jak zapewnić uczestnikom komfort, bezpieczeństwo i swobodę? Jak zorganizować przestrzeń badawczą i jak technicznie uchwycić zachowania użytkowników, skoro większość interakcji odbywa się przy pomocy voice-overa?
Badania zorganizowano z dbałością o każdy detal: przestrzeń została dostosowana do potrzeb użytkowników, przygotowano drukowane ograniczniki pomagające utrzymać telefon w polu widzenia kamery, zapewniono wsparcie przy wejściu do budynku. Nagrania prowadzono z użyciem wielu kamer i mikrofonów, co pozwoliło przekazać doświadczenia uczestników nie tylko badaczom, ale również szerokiemu gronu interesariuszy (aż 80 osób obserwowało badania na żywo). Dla zespołu najważniejsze było zapewnienie naturalnych warunków – dlatego nie proszono użytkowników o spowalnianie czytników ekranu, a moderatorzy pracowali w zespole z osobą techniczną i notującą.
Efektem była nie tylko głęboka analiza zachowań, ale też silna empatyzacja zespołu Allegro z potrzebami użytkowników niewidomych. Jak podkreślono – istotą sukcesu badań nie jest raport, lecz jakość rekomendacji i ich przełożenie na realne zmiany w produktach.
PrehApp – innowacja wspierająca leczenie głównie seniorów
Ostatnie wystąpienie, prowadzone przez Piotra Piątka z Inkubatora Wielkich Jutra, dotyczyło projektu PrehApp – cyfrowej aplikacji wspierającej pacjentów 65+ w przygotowaniu do zabiegu endoprotezoplastyki biodra. Aplikacja łączy mobilną platformę z opaską telemedyczną mierzącą puls, saturację, liczbę kroków i wykrywającą upadki. Pacjent zyskuje kontakt z zespołem medycznym (lekarz, fizjoterapeuta, dietetyk, psycholog), może zgłaszać pytania i otrzymuje codzienne zadania rehabilitacyjne.
W PrehApp postawiono na realną dostępność: aplikacja dostosowana jest do potrzeb osób starszych, dostępna przez SMS, e-mail, www i notyfikacje. Dzięki aktywnemu wsparciu nawet 87% użytkowników korzysta z niej regularnie. System pozwala nie tylko poprawić efektywność leczenia, ale też odciążyć personel medyczny, eliminując sytuacje, w których pacjenci przybywają nieprzygotowani do zabiegu. Projekt został sfinansowany z Inkubatora Innowacji Społecznych i obecnie działa w kilkunastu placówkach w Polsce.
Najważniejsze praktyki i wnioski:
- Dostępność nie jest dodatkiem – to punkt wyjścia projektowego.
- Projektowanie od potrzeb: UAM GO od początku tworzono dla osób z niepełnosprawnościami, a nie poprzez „dostosowanie”.
- Iteracyjne badania: 4 rundy testów z osobami o różnych potrzebach diametralnie zmieniły funkcje aplikacji.
- Testowanie z osobami z niepełnosprawnościami zmienia założenia projektowe.
- Empatia w organizacji: Allegro zaprojektowało badania tak, by zespół mógł poczuć doświadczenie użytkownika – nie tylko je analizować.
- Dobre badania wymagają empatii, ale też logistyki, technologii i przygotowania merytorycznego.
- Wielokanałowy dostęp: PrehApp udowadnia, że seniorzy korzystają z technologii, jeśli odpowiada ona na ich realne potrzeby, jest zrozumiała i zapewnia wsparcie.
- Komunikacja w systemach e-zdrowia musi być dwustronna, responsywna i personalizowana.
- Skalowalność i inkluzja: Wszystkie trzy rozwiązania mają potencjał adaptacji na szerszą skalę – zarówno w instytucjach publicznych, jak i biznesie.
Każda z trzech prezentacji podczas Accessibility Meetup Poznań XIV udowodniła, że dostępność to nie tylko zgodność z WCAG, ale przede wszystkim zrozumienie rzeczywistych potrzeb użytkowników i gotowość do zmiany. Sukces tkwi w słuchaniu, testowaniu, otwartości i wspólnym projektowaniu.
Autor: Damian Wojciech Dudała